“Ai lên Tuyên Quang vượt vòng cung Lô - Gâm tới Na Hang quê em, ai bay trên không tới miền Thượng Lâm thấy chín mươi chín ngọn núi đó chính là Na Hang quê em…”. Những câu hát trong bài hát Tâm Tình Cô Gái Na Hang của nhạc sỹ Lê Việt Hoà dường như đã đi vào tiềm thức và làm say đắm biết bao lòng người khi được một lần nghe thấy, để từ đó đưa chúng ta bắt đầu hành trình tìm hiểu và khám phá - Về với Na Hang.

Có thể nói Na Hang, Lâm Bình – huyện vùng cao tỉnh Tuyên Quang đã và đang từng ngày đổi mới trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, đời sống nhân dân ngày càng nâng cao. Trong những năm trở lại đây việc phát triển các loại hình kinh tế dịch vụ đã và đang được các cấp lãnh đạo quan tâm đặc biệt là các loại hình du lịch: Du lịch sinh thái, du lịch lòng hồ thủy điện Tuyên Quang, du lịch về nguồn, du lịch tâm linh, văn hóa và ẩm thực….việc đầu tư xây dựng, quy hoạch và phát triển du lịch các loại hình dịch vụ, du lịch với những tiềm năng sẵn có là một trong những thế mạnh để thu hút ngày càng đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước đến than quan, nghỉ dưỡng, đến với mảnh đất Na Hang – Lâm Bình giàu lòng mến khách.

Khu du lịch sinh thái Na Hang – Lâm Bình nằm ở phía Bắc tỉnh Tuyên Quang, có tổng diện tích 15.000ha trong đó diện tích mặt nước là 8.000ha. Hồ thủy điện Na Hang với dung tích chứa nước lên đến hơn 2 tỷ m3, công suất 342MW, sản lượng điện hàng năm đạt trên 1.295 triệu KW, là một trong ba hồ thủy điện lớn nhất khu vực phía Bắc, đó là thế mạnh để thu hút khách du lịch đến tham quan. Đến với Na Hang không thể không biết đến ngọn núi Pác Tạ, thác Mơ xinh đẹp, đó là vẻ đẹp, là biểu tượng và là niềm tự hào của nhân dân các dân tộc huyện Na Hang từ bao đời nay. Hình ảnh ngọn núi sừng sững giữa biển nước, trời mây tạo nên sự uy nghi tráng lệ hòa quyện trong đó là dòng thác Mơ uốn lượn nghiêng mình trắng xóa như cô tiên bên vách núi hình thành nên một kiệt tác đồng điệu, hài hòa trong tác phẩm thiên nhiên hùng vĩ và lãng mạn đến vô cùng. Cùng với sự hội tụ của hai dòng sông trên khu vực lòng hồ thủy điện, sông Gâm và sông Năng những hình ảnh núi non điệp trùng, dãy núi Pác Tạ trên dòng sông Gâm (Na Hang), với 99 ngọn núi đã đi vào thơ ca, huyền thoại được ví như “Hạ Long giữa đại ngàn”. Bên cạnh đó là những địa danh, những sự tích đã đi vào lịch sử nơi bản địa: thác Khuổi Nhi, đền Pác Tạ, đền Pác Vãng, hang Phia Vài, Cọc Vài Phạ, vách Nàng tiên - Chú Khách,… những khu rừng nguyên sinh trải dài theo hai triền sông tạo nên cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, kỳ thú, hình thành nên những tour, tuyến du lịch dã ngoại, ngắm cảnh thiên nhiên bằng du thuyền đầy thú vị của du khách khi đến với Na Hang.

Núi Pắc Tạ - Na Hang

Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang - Lâm Bình mới được công nhận là khu danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Na Hang – Lâm Bình. Với diện tích bảo vệ hơn 40 nghìn ha, nằm ở 14 xã, thị trấn thuộc hai huyện Na Hang và Lâm Bình; nằm giữa những cánh rừng đại ngàn dọc đôi bờ sông Gâm và sông Năng, có hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài động, thực vật quý hiếm, hệ thống hang động độc đáo, kỳ thú. Khu bảo tồn có hệ động vật phong phú và đa dạng sinh học về thành phần, chủng loại, cũng như về số lượng cá thể; trong đó có loài Voọc mũi hếch là loài đặc hữu của Việt Nam, đã được ghi trong sách đỏ thế giới. Tại đây có gần 1.200 loài thực vật bậc cao và là khu vực nhiều rừng nguyên sinh có nguồn gen thực vật phong phú, tính đa dạng sinh học cao. Sự đa dạng về cảnh sắc thiên nhiên và phong phú về động thực vật là đặc điểm quan trọng để thu hút du khách, các nhà nghiên cứu khoa học, khảo sát thực địa, du lịch địa chất và địa hình, du lịch về nguồn, du lịch khám phá, thám hiểm,...thảm thực vật phong phú với nhiều loại gỗ quý hàng ngàn năm tuổi như: Nghiến, đinh, lát, trai….

Sự giao thoa giữa các nền văn hóa, các dân tộc tạo nên sức lôi cuốn du khách bởi nét văn hóa bản địa truyền thống vô cùng độc đáo, đặc sắc của nhiều dân tộc được thể hiện qua các lễ hội cổ truyền như: Lễ hội Lồng Tông (người Tày), lễ Cấp sắc, lễ Tơ Hồng, lễ rước Dâu (người Dao) trong trang phục thổ cẩm độc đáo. Bên cạnh  đó với các di cốt hóa thạch có niên đại trên 10.000 năm tuổi được khai quật tại các di chỉ khảo cổ hang Phia Vài (Lâm Bình), Phia Muồn (Na Hang) còn được biết đến như một cái nôi của người Việt cổ, hàng Nà Thẳm – cơ quan ấn loát đặc biệt của Trung ương trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Đến với Na Hang, du khách có thể ghé thăm và vãn cảnh đền Pác Tạ, đền Pác Vãng, chùa Phúc Lâm (nay thuộc xã Thượng Lâm – huyện Lâm Bình) nơi hội tụ các giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học và nghệ thuật, là nơi thờ Phật nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của người dân nơi sở tại.

Cọc Vài Pạ - Lâm Bình

Du lịch sinh thái, thăm quan thắng cảnh núi rừng Na Hang, du lịch lễ hội, tâm linh là những yếu tố cấu thành giá trị văn hóa độc đáo, đa dạng của địa phương, tất cả tạo nên không gian muôn màu, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Để từ đó, đem lại nét văn hóa ẩm thực thu hút nhiều thực khách khi đến với Na Hang: đặc sản rượu Ngô men lá, rượu Đao, lẩu cá Lăng, cá Bỗng, thịt trâu khô, thịt bò khô, xôi ngũ sắc….

Với những tiềm năng, thế mạnh về cảnh sắc thiên nhiên, con người, truyền thống văn hóa đa dạng và phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc của nhân dân các dân tộc huyện Na Hang hôm nay, sẽ là điểm tựa để phát triển kinh tế, văn hóa du lịch, đặc biệt là kinh tế du lịch, mô hình du lịch và dịch vụ du lịch; các tour, tuyến du lịch nối liền với các tỉnh bạn như huyện Bắc Mê – hà Giang, huyện Chợ Đồn – Ba Bể, Pắc Nặm – Bắc Kan…sẽ được hình thành trong tương lai không xa và như câu hát mà nhạc sỹ Lê Việt Hòa đã viết: “Anh từ miền xuôi tới đây cùng em xây dựng tương lai. Anh từ miền xuôi tới đây cùng em xây dựng Na Hang ….đẹp tươi.